Doğum Sonrası Depresyon Semptomlar ve Tedavi

Doğum sonrası depresyon

Bu yazımızda; doğum yapan annelerin sıklıkla karşılaştığı lohusalık depresyonunun ne olduğu, doğum sonrası depresyon belirtilerinin neler olduğu ve doğum sonrası depresyonun nasıl tedavi edileceği hakkında bilgiler verilecektir.

Bir çocuğun doğumu, genellikle aile ve özellikle anne için büyük bir sevinç anı olarak yorumlanır.

Ancak birçok insanın bilmediği şey, annelerin %40 ila 80’inin doğumdan hemen sonra genellikle ağlama krizleri, anksiyete, melankoli, uyku güçlüğü ve iyi bir anne olamama korkusu gibi ruh hali değişimleri geliştirebileceğidir. Bu ruh hali değişimleri genellikle doğumdan sonraki ilk iki ila üç gün içinde ortaya çıkar ve iki haftaya kadar sürebilir.

Doğumdan sonra ruh halindeki değişim çok yoğun olduğunda ve 14 günden fazla sürdüğünde, doğum sonrası depresyon denen bir durumla karşı karşıya olabilirsiniz.

Doğum sonrası depresyon, zayıflık, karakter kusuru veya annelik için yetersizliğin bir işareti değildir. Bu tür depresyon geliştiren kadınlar, iyi bir anne olma yeteneklerini küçümsememeli, zihinsel bir bozukluktan mustarip olduklarını ve sorunun üstesinden gelmek için profesyonel yardıma ihtiyaçları olduğunu anlamalıdır.

Doğum sonrası depresyon nedir?

Bu depresyon lohusalık depresyonu olarak adlandırılmasına rağmen, neredeyse vakaların yarısında gebelik sırasında ortaya çıkabilen bir durumdur. Doğumdan sonra depresyon oluştuğunda genellikle bebek doğduktan sonraki ilk 4 hafta içinde ortaya çıkar.

Klinik çalışmalar, doğum sonrası depresyonun (PPD) kadınların yaklaşık %10’unu etkilediğini göstermektedir. Ancak depresyondaki anne tıbbi yardım istemediği için teşhis genellikle konulmadığından bu sayı muhtemelen hafife alınmaktadır. PPD’li annelerin sadece yarısına doğum sonrası depresyon tanısı konulduğu ve yeterli tedavi aldığı tahmin edilmektedir.

Doğumdan sonra depresyonun ortaya çıkma oranları genellikle şu şekildedir:

Kadınların %20’si hamilelik sırasında PPD geliştirir.

%38’i doğum yaklaştığında gelişir.

%42’si doğumdan sonra gelişir.

Doğumdan sonra depresyon geliştiren anneler arasında başlangıç ​​zamanı genellikle:

Kadınların %54’ü ilk 4 haftada.

Annelerin %40’ı için 4 ila 16 hafta arası.

16 hafta sonra kadınların %6’sı.

İlginçtir ki, doğum sonrası depresyon sadece anne hastalığı değildir. Ebeveynlerde de PPD olabilir. Ve kadınlarda olduğu gibi, eşlerde meydana gelen depresif belirtiler onların kendilerine ve çocuklarına bakmalarını zorlaştırabilir.

Doğum sonrası depresyon risk faktörleri

Doğumdan sonra depresyon, birden çok faktörün neden olduğu bir bozukluktur. Hamileliğin bitiminden hemen sonra ortaya çıkan, uyku yoksunluğundan kaynaklanan fiziksel yorgunluk ve yeni doğmuş bir bebeğin yarattığı duygusal stresle ilişkili hormon seviyelerindeki düşüş, genellikle annenin ruh halindeki değişikliği ağır bir şekilde etkiler.

Aşağıdaki faktörler annenin PPD geliştirme riskini artırabilir:

• Önceki gebelikte doğum sonrası depresyon öyküsü.
• Evlilik çatışmaları.
• Finansal zorluklar.
• 25 yaşın altındaki anneler.
• Yalnız anneler
• Ailede depresyon öyküsü.
• Bebek sağlığı sorunları.
• İstenmeyen hamilelik.
• Emzirme zorluğu.
• Huysuz ve uyumayan bebekler.

Doğum sonrası depresyon belirtileri

Doğum sonrası depresyon semptomları, herhangi bir kişide ortaya çıkabilecek majör depresyon semptomlarına benzer.

Daha önce de belirtildiği gibi, kadınların çoğu doğum sonrası ilk 2 haftada hüzünlü ve melankolik tablolar sergilemektedir. Ancak doğumdan sonra depresyondan söz edebilmek için bu yeterli değildir.

Doğumdan sonra depresyon belirti ve semptomları şunları içerir:

• Sık ruh hali değişimleri
• Kaygı.
• Üzüntü.
• Sinirlilik.
• Kolay ağlama.
• Konsantrasyon eksikliği.
• İştah kaybı
• Uyumakta zorluk

Doğum yaptıktan sonra depresyon, bebek hüznüyle karıştırılabilir, ancak belirtileri ve semptomları daha yoğun, uzun sürelidir ve genellikle bebeğe bakma ve diğer günlük işleri yapma becerisine müdahale eder.

Doğumdan sonra depresyonun belirtileri arasında yukarıdakilerin hepsine ilave olarak:

• Bebeğe bağlanma zorluğu.
• Daha önce hoş olan görevlere olan ilginin azalması
• Ailenizden ve arkadaşlarınızdan uzak durma.
• Size veya bebeğinize zarar verme düşünceleri.
• Ani yorgunluk veya enerji kaybı.
• Yoğun sinirlilik ve öfke.
• İyi bir anne olamama korkusu.
• Değersizlik, utanç, suçluluk veya yetersizlik duyguları.
• Şiddetli kaygı ve panik atak.
• Tekrarlayan ölüm veya intihar düşünceleri

İntihar düşüncelerine ve bebeğe zarar verme düşüncelerine rağmen, her iki durumun gerçeğe dönüşmesi nadirdir. Doğum sonrası intihar veya bebek öldürme oranları sadece %0,002’dir.

Doğum sonrası psikoz

Nadir de olsa hem anne intiharı hem de bebek öldürme, özellikle anne doğum sonrası depresyonun en şiddetli formu olan doğum sonrası psikoz tablosu geliştirirse ortaya çıkabilecek durumlardır.

Doğum sonrası psikoz annelerin yaklaşık % 0,1’ini etkiler ve genellikle doğumdan sonraki ilk 2 hafta içinde ortaya çıkar.

Doğum sonrası psikoz belirti ve semptomları:

• Zihinsel karışıklık ve yönelim bozukluğu.
• Bebek hakkında takıntılı düşünceler.
• Halüsinasyonlar ve sanrılar.
• Paranoya.
• Kendinize veya bebeğinize zarar verme girişimleri.

Doğum sonrası psikoz tıbbi acil bir durumdur. Kendinize veya bebeğe zarar vermeyi düşünüyorsanız veya ailenizde bu durumda olan biri varsa, derhal tıbbi yardım alın.

Doğumdan sonra depresyon teşhisi

Doğumdan sonra depresyon, belirtilerinize bağlı olarak hafif veya şiddetli olarak sınıflandırılabilir. Hasta, aşağıda listelenen belirti ve semptomlardan 5 ila 6’sına sahipse, hafif ila orta derecede doğum sonrası depresyon olarak sınıflandırılır. 7-9 semptomunuz varsa, depresyon şiddetli olarak sınıflandırılır.

1) Neredeyse her gün, günün çoğunda depresif ruh hali.

2) Neredeyse her gün, günün çoğunda tüm faaliyetlere veya hemen hemen tüm faaliyetlere ilgi kaybı.

3) Birkaç hafta içinde önemli derecede istemsiz kilo kaybı veya kilo artışı (örneğin, bir ay arayla az veya çok vücut ağırlığının %5’inden fazla bir değişiklik).

4) Neredeyse her gün uykusuzluk veya aşırı uyku.

5) Neredeyse her gün ajitasyon veya uyuşukluk

6) Neredeyse her gün yorgunluk veya enerji kaybı.

7) Neredeyse her gün, genellikle gerçek bir neden olmaksızın değersizlik veya aşırı suçluluk duygusu.

8) Neredeyse her gün konsantre olma veya karar verme becerisinde azalma.

9) Tekrarlayan ölüm düşünceleri (sadece ölme korkusu değil), tekrarlayan intihar düşüncesi veya başarısız intihar girişimi.

Yukarıda maddeler halinde sıralanan durumlar sizde varsa muhtemelen doğum sonrası depresyon geçiriyor olabilirsiniz. Doğum sonrası depresyon acil tıbbi müdahale gereken bir durum olduğundan mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

Doğum sonrası depresyon tedavisi

Doğum sonrası depresyonun tedavisi genellikle psikoterapi seansları ve antidepresan ilaçların kullanımı ile yapılır.

Uygun tedavi ile doğum sonrası depresyon genellikle altı ay içinde geçer. Bazı durumlarda, durum daha uzun sürebilir ve kronik bir depresyona dönüşebilir. Uygun şekilde tedavi edilmeyen doğum sonrası depresyonun, kronik depresyona dönüşme riski daha yüksektir.

Doğum sonrası depresyon tedavisinde yaygın kullanılan antidepresanlar:

• Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), örneğin: sertralin, esitalopram, fluoksetin, sitalopram veya paroksetin.
• Seçici serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), örneğin: venlafaksin veya duloksetin.
• Bupropione
• Mirtazapin.

Semptomlarda iyileşme 1 ila 3 hafta içinde gerçekleşir. Ancak annenin tedavisinde önemli olan şey; tedavinin kesilmesine izin vermemesi gerektiğini anlamasıdır. İlacın erken kesilmesi genellikle hastalığın nüksetmesine yol açar.